Deze activiteit is volgeboekt
De tweede korte wandeling in Corona tijd vindt plaats in Leusden. Het is een verkorte versie van de VVW Leusden Wandelroute 1 Grebbelinie.
De naam “Grebbelinie” – en dan met name als een voorpostenlinie van de Hollandse Waterlinie – werd voor het eerst gebruikt in een rapport uit 1701 over de mogelijkheden van gecontroleerde inundaties in de Gelderse Vallei. Een rapport, dat in opdracht van de beroemde vestingbouwer Menno van Coehoorn(1641- 1704) was verricht. In 1741 werd het onderzoek vervolgd naar aanleiding van een geheime resolutie. Geen toeval, want de Oostenrijkse successie-oorlog (1740-1748) om de Zuidelijke Nederlanden bracht ons grondgebied in gevaar.
Franse legers passeerden moeiteloos de barrière-steden, die sinds de Vrede van Utrecht in 1713 waren voorzien van een garnizoen en bezetten de Zuidelijke Nederlanden. Directeur der Fortificatiën Bernard de Roij liet het onderzoek uitvoeren en maakte plannen, die inmiddels een stelsel van dijken, kommen, kaden, versterkingen, sluizen en duikers omvatten. In de eerste fase werd de liniedijk aangelegd. Vanaf 28 november 1744 startten de werkzaamheden. De bestaande Slaperdijk werd verbonden met de Eemdijk bij Amersfoort. Aan de oostzijde van de dijk zouden de inundaties moeten plaatsvinden. De Grebbeberg werd voorzien van een Hoornwerk bij de Grebbesluis. Om te voorkomen dat het water zou wegstromen naar de Zuiderzee werden er keerkaden aangelegd. Het werk moest nu vorderen, want Franse legers hadden inmiddels Zeeuws-Vlaanderen al veroverd…. Nadat Bergen op Zoom en Maastricht in 1747 waren gevallen, leek de Grebbelinie zijn vuurdoop als voorpostenstrook voor de Hollandse Waterlinie te beleven.Lodewijk XV trok zijn leger echter terug en in 1748 werd de Vrede van Aken gesloten. Op dat moment waren behalve de liniedijk, de komkeringen, damsluizen en het hoornwerk aan de Grebbeberg ook de sluis in Spakenburg en zeven Spaanse redouten gereed. Dat waren stenen verdedigbare wachthuizen, die waren gebouwd waar de keerkaden aansloten op de liniedijk.
Gedurende de 18e en 19e eeuw werden van tijd en tijd verbeteringen uitbreidingen aan de Grebbelinie doorgevoerd. Echter eind 19e eeuw – begin 20e eeuw was een langzame degradatie van het belang dat aan de Grebbelinie voor de verdediging van Nederland werd toegekend. Terwijl de vestingbouwers in de Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam een wanhopige wedloop met de
wapenindustrie aangingen, zag men de Grebbelinie steeds meer als pure inundatiestelling. De linie degradeerde tot vestingwerk 3e klasse tot het in 1910 geheel werd gedeclasseerd. De mobilisatie in de Eerste Wereldoorlog(1914- 1918) ging dan ook grotendeels aan de Gelderse Vallei voorbij. De oorlog zou wel zijn invloed hebben op de toekomst van de stelling. In verband met chemische wapens werden forten en kazematten voortaan van filterinstallaties voorzien. Grote manschappenverblijven hadden afgedaan. Vanwege de invoering van tanks waren er diepe tankgrachten nodig om de verdedigingswerken. Vliegtuigen maakten luchtafweer noodzakelijk. Kleine wapenopstellingen en loopgravengordels bleken wél een effectieve verdedigingsvorm om vijandelijke troepen tot staan te brengen. In 1926 werd een groot deel van de Grebbelinie opgeheven als duurzaam vestingwerk. Desondanks besloot men eind jaren dertig de linie weer in staat van verdediging te brengen. De Hollandse Waterlinie moest de hoofdverdediging vormen en de Grebbelinie kreeg onder de naam ‘Valleistelling’ haar oude inundatie en voorpostenfunctie weer terug. Begin 1940 besloot men zelfs om het zwaartepunt van de verdediging in midden-Nederland bij Grebbelinie te leggen en werd er aan de verdedigingswerken van de (Nieuwe) Hollandse Waterlinie niet veel meer gedaan. Met als gevolg dat de Grebbelinie in de meidagen van 1940 Nederlands belangrijkste verdedigingslinie was. Tijdens de Duitse bezetting voegde de bezetter nog een aantal vestingwerken aan de Grebbelinie toe. In het verlengde van de Westwall lieten ze de Pantherstellung aanleggen, die grotendeels het traject van de Grebbelinie volgde.
We starten stipt om 10.00 uur.
Verzamelpunt en startplaats is het parkeerterrein Walstro bij de kruising Aschatterweg/ Walstro in Leusden, ongeveer 100-200 meter vóór de brug over het Valleikanaal.
Begeleider: Wil Reijs.
NB 1.In verband met de corona-maatregelen lopen we maar met z’n zessen en houden we uiteraard anderhalve meter afstand van elkaar. Ben je verkouden, ga dan niet mee. Zie verder de spelregels: www.power-amersfoort.nl/2020/05/16/wandelen-in-corona-tijd/
NB 2. We willen iedereen de gelegenheid bieden mee te wandelen. Wees daarom terughoudend en geef je alleen voor meerdere wandelingen op als er een paar dagen van te voren nog plaats is.
Opgeven alleen via het aanmeldingsformulier hieronder.
Mocht deze wandeling zijn volgeboekt en wil je op de reservelijst komen, mail dan je naam en telefoonnummer naar wilreijs@outlook.com.
Wil je je afmelden voor deze wandeling mail dat dan naar ditzelfde adres of als het vlak voor vertrek is, bel dan naar 06-5133 8832.
Deze activiteit is al geweest
Deze activiteit is volgeboekt