Lopen langs de Linie: Vierde Culturele Zwerftocht – Vesting Muiden

De vierde culturele zwerftocht: Wat gaan we zien?

Tijdens de vierde culturele zwerftocht bezoeken we de vesting Muiden. Muiden kreeg al in 1297 stadsrechten en vormt het begin van de Hollandse Waterlinie met de zee- en inundatiesluizen in de monding van de Vecht. Het ligt op een militair strategische plek. Als voorpost van Amsterdam vervulde Muiden samen met de vestingen Naarden en Weesp een belangrijke rol binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie (en de Stelling van Amsterdam). De eerste verdedigingswerken van Muiden dateren uit de eerste helft van de 15e eeuw. In 1590 werden de muren vervangen door aarden wallen met bastions naar ontwerp van Adriaen Anthonisz. Inclusief rond het Muiderslot. Deze zouden tevens in de tijd van de Oud Hollandse Waterlinie als bescherming dienen van de Grote Zeesluis.

De Groote Zeesluis, gebouwd in 1674, vormt de kern van de Vesting Muiden. Deze had een drieledige taak; als  schutsluis voor het scheepvaartverkeer tussen de Zuiderzee en de Vecht, bescherming van achterland tegen overstroming van de Zuiderzee maar vooral een militaire functie. In geval van inundatie was de beheersing van de inlaat van de Zuiderzee essentieel. De Groote Zeesluis voorkwam bovendien het wegstromen van water uit de geïnundeerde gebieden stroomopwaarts.  De sluis vormde een vervanging van de  oudere dam met sluizen bij Hinderdam, 10 km verderop landinwaarts in de Vecht.

In de 19e eeuw volgde in aanvulling op het Muiderslot verdere versterking met de zogenoemde Westbatterij, een torenfort uit 1852 en de aanleg van De Holle Beer in 1851. Deze dam wordt zo genoemd omdat hij van binnen hol is met een veertig meter lange gang voorzien van schietgaten. Hij was bedoeld voor de verdediging van het Muiderslot. Tevens maakte hij onderdeel uit van het inundatieplan in het Veenweidegebied van Muiden tot aan Breukeleveen en Tienhoven.

Als reactie op de ontwikkelingen op het gebied van de oorlogsvoering, werd na de Frans-Duitse Oorlog (1870-1871) de vesting verder gemoderniseerd. Het tracé van de vestingwal werd veranderd en er werden een aantal bakstenen, bomvrije, onderkomens en vestingwerken geplaatst: de Kazerne aan het Vestingplein, Fort C – een in een ravelijn ingebouwde caponnière kazemat – , ook wel Muizenfort genoemd en  Fort H.

Vanaf 1892 maakt Muiden onderdeel uit van het Zuidoostfront van de Stelling van Amsterdam. In 1926 werd de Vesting Muiden formeel opgeheven en behielden slechts de vestingwallen aan de oostkant van Muiden hun functie.

Programma 4^de culturele zwerftocht Vesting Muiden

We hebben de vierde culturele zwerftocht gepland voor dinsdag 26 maart en donderdag 28 maart  2024.  Gelet op de minder goede reismogelijkheden met het OV vanuit Amersfoort reizen we met eigen vervoer. We verzamelen om 10.00 uur op de parkeerplaats P2 . Deze parkeerplaats is gratis en heeft 165 plaatsen. Deze parkeerplaats is gelegen aan de zuidoostkant van de Vesting Muiden aan de Lange Muiderweg/Mariahoeveweg in Muiden. We lopen van hieruit richting Fort C (Muizenfort) aan het Vestingplein, waarbij we onderweg Fort H passeren.

In het Muizenfort kunnen we eerst een video bekijken over de Vesting Muiden en de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Daarna krijgen we een rondleiding van Harm Hasenaar door het fort.  Boven op het fort hebben we een goed uitzicht op de Noordpolder, de Naardertrekvaart, Het Noordpoldergemaal aan de Naardertrekvaart, het Muiderslot en Muiderberg. Na het bezoek aan het  Muizenfort en het passeren van de Kazerne aan het Vestingplein wandelen we vervolgens richting het Muiderslot. We lopen hieromheen richting de Holle Beer ten noorden van het slot, we ronden het bastion en lopen daarna langs de Vecht richting het centrum van Vesting Muiden. Daar bezichtigen we uitgebreid de Groote Zeesluis, de kern van de Vesting Muiden.

Na de bezichtiging van de Groote Zeesluis, gaan we lunchen. We lunchen in restaurant Graaf Floris V van Muyden, Herengracht 72 in Muiden. Dit is vlak bij de Groote Zeesluis. Na de lunch lopen we verder op de andere oever van de Vecht, richting het Fort Westbatterij.  We lopen hieromheen en lopen dan  aan de westkant weer richting het centrum van Vesting Muiden. We steken bij de Groote Zeesluis de Vecht over en lopen dan weer aan de andere zijde van de rivier richting Fort H. Vandaar lopen we dan uiteindelijk naar ons vertrekpunt bij P2.

Tijd schema

• 10.00 uur Verzamelen parkeerplaats P2 in Muiden.
• 10.15 uur. Vertrek van parkeerplaats P2 richting het Muizenfort.
• 10.45 uur – 12.00 uur Bezichtiging Muizenfort.
• 12.00 uur – 13.30 uur 1^e rondje Vesting Muiden tot aan de Groote Zeesluis.
• 13.30 – 14.30 uur Lunch
• 14.30 – 15.30 uur 2^e rondje Vesting Muiden.
• 15.30-15.45 uur Aankomst P2 en vertrek naar Amersfoort.

P.S. Behalve de verzamel- en vertrektijd zijn de overige tijden hierboven vermeld bij benadering.

Toelichting op het programma

Voor deze Culturele Zwerftocht: Veenweidegebied waren in totaal 24 plaatsen beschikbaar verdeeld over twee groepen en twee dagen. Omdat we echter werken met een semi-gesloten systeem van deelname, hebben diegenen die zich in oktober 2022 hebben ingeschreven op het programma en daarvoor een entreegeld hebben betaald, voorrang bij de aanmelding . Dit houdt in dat bij de openstelling van deze Culturele Zwerftocht  op donderdag 28 maart a.s. voor de overige Power-Amersfoort deelnemers nog maar één plaats beschikbaar is.

Aanmelden

• Geef bij je aanmelding je eigen naam (voornaam + achternaam), emailadres en (mobiel) telefoonnummer op plus de locatie in Amersfoort waar je woont en of je over een eigen auto beschikt of met iemand wil meerijden. De deelnemerslijst zal daarna met alle deelnemers worden gedeeld, zodat iedereen in onderling overleg afspraken kan maken.
• Zorg voor goede en waterdichte wandelschoenen. Deelname aan deze culturele zwerftocht is op eigen risico.
• Door je aan te melden, geef je automatisch toestemming om je gegevens (naam, e-mailadres, telefoonnummer en verdere gegevens) te mogen delen met de overige deelnemers van deze culturele zwerftocht.