Lopen langs de Linie: Vijfde Culturele Zwerftocht – Vesting Naarden

Programma 5de culturele zwerftocht Vesting Naarden

Wat gaan we zien?

Dit is vijfde en alweer de laatste culturele zwerftocht in het kader van het programma Lopen langs de Linie. Dit programma is in najaar 2022 gestart met als onderwerp De Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tijdens de ze laatste culturele zwerftocht bezoeken we niet alleen een van de grootste ( wellicht de grootste) bestaande vesting in Nederland, maar in heel Europa: de Vesting Naarden.  Haar importantie heeft de vesting met name te danken als haar rol als poortwachter van Amsterdam. Deze rol bekleedde ze al vanaf het begin van de 17e eeuw voordat er überhaupt sprake was van een Oude of Nieuwe Hollandse Waterlinie en deze rol heeft Naarden min of meer geïncorporeerd in de Hollandse Waterlinie. De Vesting Naarden is vooral beroemd om zijn bijzondere en goed bewaard gebleven stervorm. De vesting heeft zes bastions, een dubbele omwalling en dubbele grachtengordel en ze kan als hét voorbeeld worden gezien van het Nieuw Nederlands Vestingstelsel. Een stenen revettement (een stenen bekleding van het buitentalud van de vestingwal)om de wallen steiler te maken. Gebogen flanken vaak onderverdeeld in een hoge flank op walgang hoogte en een daarvoor gelegen lage flank die via kazematten te bereiken was. Grote bastions voorzien van kazematten waarin geschut was opgesteld en zo goed als geen voorwerken. De flanken zelf worden beschermd door grote oreillons: oorvormige onderdelen van de flanken van een bastion waarbij de flanken werden doorgetrokken tot voorbij de naar buiten gerichte zijde van een bastion. Evenzovele voorbeelden van het Nieuw Nederlands Vestingstelsel, die nergens anders in Nederland voorkomen en wat de Vesting Naarden zo uniek maakt.

Naarden heeft haar importantie te danken aan haar strategische ligging op een zandrug tussen de Zuiderzee aan de ene kant en het Utrechtse plassen- en moerasgebied aan de andere kant. Daarmee fungeerde de vesting als toegang tot Amsterdam. Naarmate Amsterdam vanaf het begin van de 17e eeuw een steeds belangrijkere positie ging innemen in de Republiek, groeide ook de strategische positie en betekenis van Naarden als vesting. De Vesting Naarden zoals we die nu kennen stamt grotendeels uit het eind van de 17e eeuw.

Net zoals bij de andere verdedigingswerken binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie kent de Vesting Naarden in de loop van de 19e eeuw tal van uitbreidingen en versterkingen onder invloed van de technologische ontwikkeling binnen de artillerie. Er werden kazernes ingericht voor het herbergen van de manschappen. Op de wallen werd een groot aantal geschutopstellingen gemaakt. Om te voorzien in de behoefte aan veilig onderkomen werden diverse grote en kleine gebouwen aangelegd, de zogenaamde bomvrije gebouwen of schuilplaatsen.

Tijdschema

• 10.00 uur Verzamelen parkeerplaats Bastion Nieuw Molen, Naarden-Vesting (zie Bastion Nieuw Molen links in het midden, op het kaartje hierboven).
• 10.15 uur Vertrek van Parkeerplaats Nieuw Molen richting Gele Loods.
• 10.30 – 11.00/11.15 uur: Start bij de Gele Loods met koffie en daarna expositie Hollandse Waterlinie (op eigen gelegenheid (bekijken) en korte video over de Hollandse Waterlinie en de Vesting Naarden.
• 11.15 – 12.30 uur Onder leiding van Niels Udo bezichtiging van de Bastions Oranje, Katten en Oud–Molen. Hierbij worden de verschillen tussen het Oud-Nederlands Vestingstelsel en het Nieuw -Nederlands Vestingstelsel aanschouwelijk gemaakt.
• 12.30-13.30 Lunch in het eetcafé Het Hert, Cattenhagestraat 12, Naarden-Vesting.
• 13.45-15.30/16.00 uur Bezoek Nederlands Vestingmuseum met rondvaart door de vestinggracht en bezichtiging van de kazematten uit de 17e -19e eeuw. In de kazematten en op het museumterrein zijn kanonnen uit de 18e en 19e eeuw opgesteld van verschillende grootte: van zesponders tot 24 ponders. Na afloop van de boottocht en de rondleiding kan er in de kantine van het Museum facultatief gebruik worden gemaakt van koffie/thee met appelgebak. Dit is uiteraard dan voor eigen rekening.

P.S. Behalve de aankomsttijd zijn de bovengenoemde tijden bij benadering.

Aanmelding

• Vul naast je naam, emailadres en (mobiel) telefoonnummer in het aanmeldingsformulier hieronder ook in het veld Opmerkingen, je woonlocatie in Amersfoort of het dorp waar je woont en of je over een eigen auto beschikt of met iemand wil meerijden. De deelnemerslijst zal daarna met alle deelnemers worden gedeeld, zodat iedereen in onderling overleg afspraken kan maken.
• Deelname aan deze culturele zwerftocht is op eigen risico.
• Door je aan te melden, geef je automatisch toestemming om je gegevens (naam, e-mailadres, telefoonnummer en verdere gegevens) te mogen delen met de overige deelnemers van deze culturele zwerftocht.
• Omdat de deelnemers aan het project Lopen langs de Linie de eerste voorkeur hebben, is het pas mogelijk voor de overige Power-Amersfoort deelnemers om vanaf 22 april 2024 zich aan te melden door middel van het aanmeldingsformulier dat dan hieronder verschijnt.
• De kosten bedragen € 12,00 p.p. In dit bedrag zijn de kosten van de bootvaart en de rondleiding op het Vestingmuseum, koffie/thee Gele Loods en cadeaus Niels Udo (Gele Loods)/schipper Nederlands Vestingmuseum opgenomen.  Overige kosten zoals toegang tot het Vestingmuseum (Denk aan museumkaart|), vervoer en lunch zijn voor eigen rekening.